Gỗ mun, một trong những loại gỗ quý hiếm và giá trị nhất trong tự nhiên, không chỉ được yêu thích vì màu sắc đen nhánh đặc trưng và vân gỗ đẹp mắt mà còn nổi bật với những đặc tính ưu việt . Tuy nhiên, trước thực trạng khai thác bừa bãi và tình trạng suy giảm nguồn tài nguyên, gỗ mun đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Hãy cùng Ván ghép Bình Dương tìm hiểu về gỗ mun trong bài sau.
Gỗ mun là gì?
Gỗ mun, hay còn gọi là Diospyros, là một loại gỗ quý hiếm có màu đen đặc trưng, được khai thác từ cây mun thuộc họ Thị. Cây gỗ mun là loại cây thân gỗ cao khoảng 8 – 20m, đường kính trung bình 0,3m, với những cây cổ thụ có kích thước lớn hơn. Tán lá của nó khá rộng, hoa nhỏ màu vàng, trong đó hoa cái đơn tính và hoa đực mọc thành xim 3-5 hoa tại nách lá.
Loài cây này ưa ánh sáng, sinh trưởng chậm và nở hoa vào tháng 7. Tại Việt Nam, cây gỗ mun chủ yếu phân bố ở Tuyên Quang, Hà Giang và một số tỉnh khác như Quảng Bình, Khánh Hòa.
Phân loại gỗ mun
Gỗ mun sừng
Gỗ mun sừng là loại gỗ đặc hữu của Việt Nam, chủ yếu phân bố ở Khánh Hòa. Cây gỗ này có màu vàng xanh khi còn non, nhưng sẽ chuyển sang màu đen bóng khi trưởng thành. Gỗ mun sừng có độ cứng cao và thớ gỗ mịn, rất thích hợp cho việc chế tác các sản phẩm mỹ nghệ cao cấp. Tuy nhiên, nó dễ bị nứt chân chim khi gặp thay đổi nhiệt độ đột ngột.
Gỗ mun đen
Gỗ mun đen nổi bật với màu đen tuyền và độ bóng tự nhiên. Loại gỗ này không có tom gỗ và rất ít dăm, mang lại bề mặt mịn màng và sang trọng. Tuy nhiên, giống như gỗ mun sừng, gỗ mun đen cũng dễ bị nứt khi gặp sự thay đổi nhiệt độ.
Gỗ mun hoa
Gỗ mun hoa được biết đến với độ cứng cao và các hoa văn độc đáo với sọc trắng, vàng và đen xen kẽ. Loại gỗ này có giá trị cao trong sản xuất đồ nội thất và mỹ nghệ. Tuy nhiên, việc gia công gỗ mun hoa yêu cầu kỹ thuật cao do tính giòn của nó.
Gỗ mun sọc
Gỗ mun sọc có vân màu xanh như phân ngựa, sau đó sẽ chuyển sang màu đen bóng theo thời gian. Loại gỗ này có độ bền cơ học cao và khả năng chống mối mọt tự nhiên. Gỗ mun sọc thường được ưa chuộng nhờ tính thẩm mỹ cao và được sử dụng trong sản xuất các vật dụng trang trí nội thất.
Gỗ mun đuôi công
Gỗ mun đuôi công hay còn gọi là gỗ mun Nam Phi, có thớ gỗ bản to và nhiều hơn so với các loại khác. Loại gỗ này thường được sử dụng để làm bàn ghế và các vật phẩm nội thất lớn. Tuy nhiên, chất lượng của nó thấp hơn so với các loại gỗ mun khác do tính mềm và dễ bị nứt.
Xem thêm thông tin thú vị về các loại gỗ khác:
- Gỗ mít là gì và thuộc nhóm mấy? Gỗ mít giá bao nhiêu?
- Gỗ Lim là gì? Vì sao gỗ Lim được người Việt Nam yêu thích
- Gỗ Lát là gì? Gỗ lát có những ưu nhược điểm gì?
Đặc điểm nổi bật của gỗ mun
Độ bền cao và khả năng chống mối mọt
Gỗ mun có độ bền vượt trội, thường có tuổi thọ lên đến hàng chục hoặc thậm chí hàng trăm năm. Loại gỗ này không chỉ chịu được các điều kiện thời tiết khắc nghiệt mà còn có khả năng chống mối mọt tự nhiên nhờ vào thành phần hóa học và mật độ đặc của nó.
Màu sắc và họa tiết đặc trưng
Gỗ mun nổi bật với màu đen tuyền đặc trưng, đôi khi có pha chút sắc xanh, tạo nên vẻ đẹp sang trọng và bí ẩn. Vân gỗ của mun cũng rất đẹp mắt, với những đường nét tự nhiên hài hòa, mang lại giá trị thẩm mỹ cao cho các sản phẩm nội thất. Qua thời gian sử dụng, bề mặt gỗ càng trở nên bóng loáng, làm tăng thêm giá trị của nó
Tính ứng dụng lâu dài và giá trị tăng theo thời gian
Với những đặc tính ưu việt như độ bền cao và khả năng chống mối mọt, gỗ mun được ưa chuộng trong sản xuất đồ nội thất cao cấp và các sản phẩm mỹ nghệ. Giá trị kinh tế của gỗ mun cũng ngày càng tăng do sự khan hiếm và nhu cầu sử dụng cao trên thị trường. Sản phẩm từ gỗ mun không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần nâng cao giá trị không gian sống nhờ vào vẻ đẹp tinh tế và sang trọng mà nó mang lại.
Ứng dụng của gỗ mun
Với giá trị thẩm mỹ của mình, gỗ mun có rất nhiều ứng dụng trong đời sống:
- Nội thất và trang trí: Gỗ mun được sử dụng để sản xuất đồ nội thất như bàn ghế, tủ, giường, kệ sách. Màu sắc và vân gỗ đa dạng của gỗ mun làm cho các sản phẩm nội thất trở nên đẹp mắt và sang trọng. Mùi thơm đặc trưng của gỗ mun còn mang lại không gian sống thư giãn.
- Xây dựng: Trong xây dựng, gỗ mun được dùng làm cầu, cột và sàn nhà nhờ độ bền và độ cứng cao, rất lý tưởng cho các công trình chịu lực.
- Sản xuất đồ trang trí và đồ chơi: Gỗ mun được dùng để làm khung tranh, đồ trang trí tường và đồ chơi trẻ em. Màu sắc và vân gỗ đa dạng tạo nên sức hút đặc biệt cho các sản phẩm này.
- Sản phẩm mỹ nghệ: Gỗ mun là vật liệu tuyệt vời để điêu khắc, tạo ra các tác phẩm nghệ thuật tinh xảo như tượng điêu khắc và đồ trang trí nhỏ.
Hướng dẫn nhận biết gỗ mun thật – giả
Để phân biệt gỗ mun thật và giả, bạn có thể dựa vào các đặc điểm bên ngoài và kiểm tra chất liệu gỗ:
- Quan sát bên ngoài: Gỗ mun sọc khi mới hoàn thiện có vân màu xanh đen, điểm xuyết thêm màu vàng hoặc hơi đỏ. Theo thời gian, sản phẩm gỗ sẽ dần chuyển sang màu đen bóng, tương tự như gỗ mun sừng, nhưng vẫn giữ lại những đường vân mờ.
- Kiểm tra mặt đế: Sử dụng giấy nhám hoặc dao để chà nhẹ lên mặt đế của sản phẩm. Nếu là gỗ mun thật, bạn sẽ thấy vân gỗ màu xanh đen uốn lượn một cách tự nhiên.
- Phân biệt với gỗ giả làm từ muồng (chiu liu) hoặc me tây: Vân của gỗ muồng và me tây thường không sắc nét và có phần dại hơn so với vân gỗ mun. Ngoài ra, các loại gỗ giả này thường nhẹ hơn đáng kể so với gỗ mun thật.
- Phân biệt với gỗ hương: Gỗ hương nhẹ hơn gỗ mun. Nếu sản phẩm làm từ gỗ hương được phun PU màu đen, khi chà nhám sẽ lộ ra lớp gỗ màu đỏ bên dưới. Một số nhà sản xuất có thể tẩm hoặc luộc gỗ hương với mực tàu để làm giả, trong trường hợp này, cần khoan sâu khoảng 1cm vào đế để kiểm tra chất gỗ thật.
- Độ cứng và vân gỗ: Gỗ mun thật có chất gỗ đanh cứng và xớ gỗ cực mịn. Vân gỗ mun hoa có sọc trắng vàng hoặc đen xen kẽ nhau. Gỗ mun sừng khi mới cắt xong vẫn còn vân gỗ, nhưng sau 1-2 tháng sẽ chuyển sang màu đen tuyền
Giá gỗ mun trên thị trường
Giá gỗ mun trên thị trường dao động tùy thuộc vào loại gỗ, chất lượng, kích thước và nguồn gốc:
- Gỗ mun nói chung: Giá trung bình từ 10 đến 15 triệu VNĐ/m3.
- Gỗ mun hoa: Khoảng 15.000.000 – 20.000.000 VNĐ/kg. Loại gỗ này thường có giá cao hơn gỗ mun sừng vì được ưa chuộng hơn.
- Gỗ mun sừng: Khoảng 60.000.000 – 70.000.000 VNĐ/kg. Một bức tượng nhỏ làm bằng gỗ mun sừng có giá từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng.
- Gỗ mun sọc: Giá dao động từ vài chục triệu trở lên.
- Gỗ hộp: Khoảng 18 – 19 triệu VNĐ/m3
Bảo vệ và bảo tồn gỗ mun
Do khai thác quá mức, nguồn cung gỗ mun ngày càng khan hiếm, đẩy loài cây này đến bờ vực tuyệt chủng. Do đó, việc bảo vệ và bảo tồn gỗ mun là vô cùng cấp thiết. Các biện pháp đã được triển khai bao gồm nghiên cứu và phát triển các phương pháp bảo tồn hiệu quả, trồng và phục hồi rừng gỗ mun, tăng cường tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng, và quản lý, kiểm soát chặt chẽ hoạt động khai thác.
Để bảo vệ nguồn tài nguyên gỗ mun, pháp luật đã ban hành các quy định nghiêm ngặt về khai thác. Gỗ mun thuộc nhóm gỗ quý hiếm được bảo vệ tại Việt Nam và nhiều quốc gia khác. Hiệp hội bảo tồn động thực vật thiên nhiên cũng xếp gỗ mun vào danh sách các loài nguy cấp cần được ưu tiên bảo tồn.
Ngoài ra trên thị trường hiện nay đã phát triển nhiều loại gỗ ghép thanh có chất lượng và độ thẩm mỹ cao, đáp ứng phần nào nhu cầu về gỗ sử dụng trong nội thất và trong xây dựng. Các loại gỗ ghép thanh phổ beiens và được lựa chọn nhiều nhất là gỗ cao su ghép, gỗ thông ghép, gỗ keo ghép, gỗ tràm ghép,…Các loại gỗ này cũng có giá thành hợp lý nhờ được khai thác và chế biến từ nguyên liệu là gỗ từ rừng trồng.
Gỗ mun không chỉ là một món quà của thiên nhiên với vẻ đẹp quyến rũ, mà còn là minh chứng cho sự phong phú của hệ sinh thái. Việc bảo tồn gỗ mun không chỉ giúp giữ gìn đặc trưng văn hóa và giá trị nghệ thuật của các sản phẩm từ gỗ mà còn góp phần bảo vệ môi trường và sự đa dạng sinh học.
Tôi là Phương Phạm, biên tập nội dung chính tại công ty Minh Lập và thương hiệu Ván Ghép Bình Dương.
Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực biên tập nội dung ngành gỗ công nghiệp cũng như nội thất, đối với tôi việc truyền tải thông tin một cách rõ ràng, chính xác và hữu ích không chỉ giúp khách hàng hiểu hơn về sản phẩm ván ghép mà còn góp phần lan tỏa những giá trị bền vững của ngành nội thất.
